Nisa Suresi ile ilgili Hadisler

Hadis No : 0526
Ravi: Aişe
Tanım: Bir adamın yanında yetime bir kız vardı. Onu kendisine nikahladı. Kızın meyve veren bir hurma ağacı vardı. Kız, o hurma ağacında olsun, adamın başka malında olsun ona ortaktı. Adam kızı kendisi için tutuyor, kıza kendisinden (mehir olarak) bir şey vermiyordu. Bunun üzerine şu ayet indi: “Eğer velisi olduğunuz mal sahibi yetim kızlarla evlenmekle onlara haksızlık yapmaktan korkarsanız, onlarla değil, hoşunuza giden başka kadınlarla iki, üç ve dörde kadar evlenebilirsiniz…” (Nisa, 3)

Kaynak: Buhari, Vesaya 21, Tefsir, Nisa 1, 23, Nikah 1, 16, 19, 37, Hiyel 8; Müslim, Tefsir 6, 3018; Ebu Dav

Hadis No : 0527
Ravi: Aişe
Tanım: Bir rivayette hadis şöyledir: “Yetime kız velisinin terbiyesindedir. Velisi, kızın güzelliğine ve malına tamah etmekte (evlenmek istemekte)dir. Ancak mehrini tam değil, eksik vermeyi düşünmektedir. Böyle veliler, yetimlere, mehri hususunda adaletli davranmadıkça, yetimle evlenmeleri yasaklanmış, başka kadınlarla evlenmeleri emredilmiştir.”

Kaynak:

Hadis No : 0528
Ravi: Aişe
Tanım: Cenab-ı Hakk’ın şu ayette: “Ey Muhammed! Kadınlar hakkında senden fetva isterler, de ki: “Onlar hakkında fetvayı size Allah veriyor: Bu fetva kendilerine yazılan şeyi vermediğiniz ve kendileriyle evlenmeyi arzuladığınız yetim kadınlara ve bir de zavallı çocuklara ve yetimlere doğrulukla bakmanız hususunda Kitab’ta size okunandır…” (Nisa, 127) ayetinde atıfta bulunan bahis. Önceki ayettir ki orada şöyle denmektedir: “Eğer velisi olduğunuz mal sahibi yetim kızlarla evlenmekle onlara haksızlık yapmaktan korkarsanız, onlarla değil, hoşunuza giden başka kadınlarla iki, üç ve dörde kadar evlenebilirsiniz.” Hz. Aişe (ra) devamla şunu söyledi: “Sonraki ayette yani, “… kendileriyle evlenmeyi arzuladığınız yetim kadınlara…” (Nisa, 127) ifadesinin geçtiği ayette, Cenab-ı Hakk’ın mevzubahis ettiği arzu, kişinin terbiyesi altında bulunan yetimenin malı ve güzelliği az olması halindeki arzudur. Bu durumda onunla evlenmek istememektedir.

Kaynak:

Hadis No : 0529
Ravi: Aişe
Tanım: Bir başka rivayette “Ey Muhammed! Kadınlar hakkında senden fetva isterler” (Nisa 127) ayeti ile ilgili Hz. Aişe şu açıklamayı yapar: “Burada sözkonusu edilen, kişinin terbiyesi altında bulunan ve malından kendisine ortak olan yetime kızdır. Adam bu yetime ile evlenmeyi düşünmediği gibi, başkasıyla evlendirip, yabancıyı malına ortak kılmak da istememekte, yetimeyi ortada tutmaktadır. Cenab’ı Hakk, mezkur ayetle bu durumu yasaklamaktadır.” Ebu Davud merhum şu ilavede bulunur: Rebi’a, Cenab-ı Hakk’ın “Eğer velisi olduğunuz mal sahibi yetim kızlarla evlenmekte onlara haksızlık yapmaktan korkarsanız…” sözü hakkında şu açıklamayı yaptı: “Burada Allah Teala şunu söylüyor: “Korkuyorsanız bu yetimeleri serbest bırakın, (arada tutmayın), ben size dört tanesini helal kıldım.”

Kaynak:

Hadis No : 0530
Ravi: Aişe
Tanım: Yetimleri, evlenme çağına gelene kadar deneyin, onlarda olgunlaşma görürseniz mallarını kendilerine verin, büyüyecekler de geri alacaklar diye onları israf ederek ve tez elden yemeyin. Zengin olan iffetli olmağa çalışsın, yoksul olan uygun bir şekilde yesin… (Nisa, 6), ayeti hakkında şu açıklamayı yaptı: “Bu ayet, yetime bakan velinin fakir olması halinde, bakım hizmetine mukabil, yetimin malından uygun şekilde yiyebileceğini beyan için nazil olmuştur.” Bir başka rivayette şöyle denir: ‘”Veli, muhtaçsa, çocuğun malından, malın miktarına göre uygun şekilde alır”

Kaynak: Buhari, Büyu 95, Vesaya 23, Tefsir, Nisa 2; Müslim, Tefsir 10, 3019

Hadis No : 0531
Ravi: İbnu Abbas
Tanım: Taksimde yakınlar yetimler ve düşkünler bulunursa, ondan onlara da verin, güzel sözler söyeyin” (Nisa, 8) ayeti hakkında şu açıklamayı yaptı: “Bu ayet muhkemdir ve mensuh da değildir. Bazıları bunun mensuh olduğunu zanneder. Hayır, Allah’a kasem olsun mensuh değildir. Ancak, bu ayet, halkın hükmüyle amel etmemek suretiyle kadrini idrak edemediği ayetlerdendir. Terekede tasarrufta bulunan ve tereke ile ilgili işleri üzerine alan veli iki kısımdır: 1- Mala varis olan mutasarrıf veli, (mesela asabe gibi), işte bu veli (taksim sırasında hazır bulunan yakınlara, yetimlere ve düşkünlere onların gönüllerini hoş edecek bir şeyler) verir. 2- Mala varis olmayan veli (yetimin velisi gibi ki taksimde hayır bulunanlara maldan bağışta bulunmak gibi tasarrufta bulunamaz. Onlara) tatlı sözü bu veli söyler. Mesela şöyle der: Benim, sizlere birşeyler verme vetkim yok”

Kaynak: Buhari, Vesava 18, Tefsir, Nisa 3

Hadis No : 0532
Ravi: Cabir
Tanım: Hastalanmıştım. Geçmiş olsun demek üzere, Resulullah (sav) ve Hz. Ebu Bekir (ra) yaya olarak bana uğradılar. Bize geldiklerinde baygınmışım. Resulullah (sav) abdest aldılar. Abdest suyundan üzerime serptiler. Bunun üzerine ayıldım. Karşımda Resulullah (sav)’ı görmez miyim! Hemen sordum: “Ya Resulullah, (görüyorsunuz ölmek üzereyim) malımı ne yapayım?” Bana cevap vermede acele etmedi. Derken miras ayeti geldi. “(Ey Muhammed!) Senden fetva isterler, de ki: “Allah size ikinci dereceden mirasçılar hakkında fetva veriyor: Şayet çocuğu olmayıp bir kız kardeşi bulunan kimse ölürse, bıraktığının yarısı kız kardeşe kalır. Fakat kız kardeşinin çocuğu yoksa, kendisi ona tamamen varis olur.

Eğer kız kardeşi kalmışsa, bıraktığının üçte ikisi onlaradır. Eğer mirasçılar erkek ve kadın kardeşlerse, erkeğe, iki kadının hissesi kadar vardır. Doğru yoldan saparsınız diye Allah size açıklıyor. Allah her şeyi bilir” (Nisa, 176) (Bir rivayette şöyle denmektedir: “..(Sorum üzerine) feraiz ayeti indi.” Bir başka rivayette de: “Allah çocuklarınız hakkında erkeğe, iki kızın hissesi kadar tavsiye eder…” (Nisa 11) ayeti indi” denir. Tirmizi’nin rivayetinde Cabir hazretleri (ra) şöyle der: “Benim yedi tane kızkardeşim vardı…” Ebu Davud’un rivayetinde şu ayetin nazil olduğu belirtilir: “Senden fetva isterler, de ki: Allah size ikinci derece mirasçılar hakkında fetva veriyor…” ikinci derece mirasçılar: Kendisinin çocuğu olmayıp kız kardeşleri olan kimse.)

Kaynak: Buhari, Vudu 44, Tefsir Nisa 4, Marda 5, 15, 21, Feraiz, giriş kısmı, 13, İ’tisam 8; Müslim, Feraiz

Hadis No : 0533
Ravi: Cabir
Tanım: Yukarıdaki hadis, bir rivayette şöyle gelmiştir: Rahatsızlanmıştım. Tam o sırada yedi kızkardeşim vardı, benim yanımda idiler. Resulullah (sav) yanıma girdiler. Girince ilk iş yüzüme (okuyup) üfledi. Hemen ayıldım. Ayılır ayılmaz: “Ey Allah’ın Resulü, kızkardeşlerim için malımın üçte ikisini vasiyet edeyim mi?” dedim. Bana: “İhsanda bulun!” dedi. Ben: “Öyleyse yarısını?” dedim. Resulullah: “İhsanda bulun” dedi. Sonra beni bıraktı ve çıkarken şöyle dedi: “Bu ağrıdan ölmeyeceksin. Allah Teala kızkardeşlerine vermen gereken miktar hususunda açıklayıcı ayet indirdi. Onları hissesini üçte iki kıldık.” Cabir (ra) şu ayet benim hakkımda indi derdi: “Senden fetva isterler, de ki Allah size ikinci dereceden mirasçılar hakında fetva veriyor…” (Nisa 176)

Kaynak:

Hadis No : 0534
Ravi: Cabir
Tanım: Bir kadın iki kızıyla gelerek: “Ey Allah’ın Resulü, bu iki kız Sabit İbnu Kays’ın kızlarıdır. Babaları Uhud’da seninle beraber cihad ederken şehid oldu. Kızların amcası, babalarından kalan mallarının ve miraslarının tamamını aldı ve kızlara hiçbir şey bırakmadı. Bu hususta ne dersiniz ey Allah’ın Resulü. Allah’a yemin ederim bunlar malları olmadıkça asla evlenemezler de!” dedi. Resulullah (sav) “Bunlar hakkında Allah hükmeder” cevabını verdi. Arkadan Nisa suresi nazil oldu: “Allah çocuklarınız hakkında erkeğe, iki kızın hissesi kadar tavsiye eder” (Nisa 11). Resulullah (sav) “Bana kadını ve sahibini çağırın!” emretti. Çocukların amcasına: Babalarından kalan malın üçte ikisini kızlara, sekizde birini kızların annesine ver, geriye kalan da senindir” dedi. (Metin Ebu Davud’a aittir)

Kaynak: Ebu Davud, Feraiz 4, 2891; Tirmizi, Feraiz, 3, (2093)

Hadis No : 0535
Ravi: Ubadetu’bnu’s-Samit
Tanım: Resulullah (sav)’a bir vahiy geldiği zaman, vahiy sebebiyle onu bir gam ve keder alır, yüzünün rengi uçardı. Bir gün Cenab-ı Hakk yine vahiy indirmişti ki aynı hal onu sardı. Keder hali açılınca: “(Zina haddiyle ilgili hükmü) benden alın. Allah onlar hakkında yol kıldı (yani çok açık şekilde had beyan etti): Bekar bekarla zina yapmışsa cezası yüz sopa ve bir yıl sürgündür. Dul dulla zina yaparsa yüz sopa ve recm’dir.”

Kaynak: Müslim, Hudud 13, 1690; Ebu Davud, Hudud 23, 4415; Tirmizi, Hudud 8,1434

Hadis No : 0536
Ravi: İbnu Abbas
Tanım: Ey iman edenler! Kadınlara zorla mirasçı olmaya kalkmanız size helal değildir. Apaçık hayasızlık etmedikçe onlara verdiğinizin bir kısmım alıp götürmeniz için onları sıkıştırmayın… (Nisa 19) ayeti hakkında şu açıklamayı yaptı: “Cahiliye devrinde bir erkek ölünce, karısı üzerinden en ziyade onun yakınları hak sahibi idiler: Onlardan biri dilerse onunla evlenir, dilerse kadını bir başkasıyla evlendirirlerdi, dilemedikleri takdirde de evlenmesine mani olurlardı. Erkeğin yakınları bu hususta, kadının akrabalarından da çok hak sahibi idiler. Yukandaki ayet bu durumla ilgili olarak indi”

Kaynak: Buhari, Tefsir, Nisa 6, İkrah 5; Ebu Davud, Nikah 23, 2089